Brisdet » ndiservice

ndiservice

VOETBAL – NEDERLAND, NU OOK TEN PROOI GEVALLEN AAN MATCHFIXING

Matchfixing, het is één van de grote onderwerpen in het sportnieuws geweest begin 2016. Tot begin 2016 was Nederland in de overtuiging dat haar land zo goed als vrij was van Matchfixing. Zo werd zij bijvoorbeeld niet genoemd in het onderzoek van Europol op 4 februari 2013[1] , volgens welk onderzoek in vijftien Europese landen sprake was van omkoping voor een bedrag van ongeveer € 16 miljoen waarbij zo’n 400 personen bij betrokken zouden zijn. Volgens het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zou er, volgens haar onderzoek [2] , slechts sprake zijn van matchfixing binnen Nederland op zeer kleine schaal.

Niets bleek echter minder waar te zijn. Na diverse verdenkingen van onder andere matchfixing in de tenniswereld [3] en de voetbalwereld [4] , heeft de Integriteitseenheid van de KNVB nu voor het eerst vastgesteld dat er, helaas, ook in Nederland nu officieel sprake is van matchfixing in het Nederlandse betaald voetbal. In Februari 2016 heeft de KNVB een rapport uitgebracht van een verricht onderzoek naar aanleiding van mogelijke matchfixing bij de voetbalclub Willem II. Hieruit blijkt dat de heer Kargbo (ex-voetballer van Willem II) en de heer Perumal (een veroordeelde matchfixer uit Singapore) betrokken zijn met matchfixingszaken in Nederland. [5]

Een van de eerste vragen die mij meteen bezig hield is: waarom gebeurt matchfixing eigenlijk? Hoe kan je een topsporter winstgevend omkopen, aangezien sporters in het algemeen veel verdienen? Niets blijkt minder waar, het grootste probleem – aldus het onderzoek ‘Matchfixing in Nederland’ [6]  – ligt in het feit dat een (slechte) financiële situatie bij een speler of andere betrokkene risico’s met betrekking tot matchfixing met zich mee kan brengen. Denk dan vooral aan echtscheiding, slechte en onregelmatige betaling, (gok)schulden of andere zware financiële verplichtingen. Een andere reden kan zijn dat er sprake is van criminele infiltratie binnen de sport. Als daarnaast bedacht wordt dat de pakkans erg laag is, zal begrepen kunnen worden dat matchfixing in Nederland meer gebeurt dan oorspronkelijk gehoopt/gedacht werd.

Tot op heden is matchfixing nooit een heel groot juridisch vraagstuk geweest, en dan vooral omdat er wettelijk weinig was geregeld om dit tegen te gaan. Sterker nog, tot voor kort werd er zo weinig aandacht aan matchfixing besteed, dat een betrokkene totaal niet hoefde te vrezen voor enige strafrechtelijke vervolging. Het enige waar een betrokkene zich druk om zou hoeven te maken is een eventuele tuchtrechtelijke veroordeling.

Maar wat is Matchfixing nu precies? In Nederland is er nog geen vaststaande definitie, dat is ook logisch aangezien matchfixing in Nederland niet afzonderlijk strafbaar is gesteld, dus hier is geen definitie uit af te leiden. De enige instantie die een conceptdefinitie heeft gegeven van matchfixing is de Raad van Europa [7]. De vertaling van deze definitie zou dan luiden:

“matchfixing betreft de manipulatie van de uitkomsten van sportwedstrijden door op oneigenlijke manieren het verloop of de uitkomst van een competitie of specifieke gebeurtenissen daarbinnen (zoals individuele wedstrijden of races, of gebeurtenissen tijdens wedstrijden) te bepalen, met het doel om een voordeel voor zichzelf of voor anderen te bereiken en de onzekerheid van de uitkomst van de wedstrijd, race of de competitie op te heffen.”  [8]

Daarnaast is het zogenaamde spotfixing interessant geworden, dit is het geld inzetten op een bepaalde gebeurtenis: bijvoorbeeld dat iemand een strafschop veroorzaakt, of een rode kaart pakt. Het grote voordeel hiervan voor de matchfixer is dat het veel eenvoudiger is om een wedstrijd gedeeltelijk te vervalsen, dan de wedstrijd in zijn geheel. Daarnaast is de kans op detectie bij spotfixing ook nog eens een stuk kleiner dan bij matchfixing. Voor de rest van dit artikel zal ik alle wedstrijdvervalsing echter onder de algemeen gebruikte term matchfixing scharen.

Een vraag die vooral de niet-sport-liefhebbers zal stellen: waarom willen we zo graag matchfixing tegengaan? Het is toch maar een spelletje? Helaas is de impact van matchfixing op de omgeving groter dan veel mensen zich zullen beseffen. Zo zal het geld wat bij de matchfixing gemoeid gaat via exotische bankrekeningen rond gesluisd worden en de herkomst ervan hiermee verdoezeld worden. Daarnaast gaat omkoping of witwassen vaak goed samen met valsheid in geschrift en belastingfraude. [9] Matchfixing houdt hiermee dus criminaliteit in stand.

Genoeg reden dus om hier iets aan te doen. Maar waarom wordt er tot op heden zo weinig gedaan aan matchfixing in Nederland? De belangrijkste reden is eigenlijk: met de huidige wetgeving is het in Nederland erg lastig om matchfixing tegen te gaan.

In Nederland is het Openbaar Ministerie (OM) de instantie die belast is met het opsporen en vervolgen van strafbare feiten. Voordat het OM overgaat tot vervolgen, moet er sprake zijn van een verdachte en dient er op grond van artikel 27 Sr sprake te zijn van een redelijk vermoeden van schuld. Dit is ook meteen de reden waarom het zo moeilijk is in Nederland om matchfixing te vervolgen. Een redelijk vermoeden moet immers onderbouwd zijn door feitelijke omstandigheden die objectiveerbaar zijn. [10] Het gevolg is dat het zeer moeilijk is om – op dit moment – matchfixing aan te pakken. Een van de grootste kenmerken van sport is immers dat er fouten gemaakt worden.

Mocht iemand uiteindelijk wel als een ‘verdachte’ in de zin van artikel 27 Sr kunnen worden aangemerkt, dan bevat de Nederlandse wet een vijftal artikelen die door het OM gebruikt kunnen worden om matchfixing te bestraffen: oplichting (art. 326 Sr), niet-ambtelijke omkoping (art. 328ter Sr), dwang (art. 284 Sr), opzettelijke witwassen (art. 420bis Sr) en misdadige organisatie (art. 140 Sr). Daarnaast is het nog mogelijk om als benadeelde partij een civiele actie uit onrechtmatige daad (6:162 BW) in te stellen tegen de benadelende partijen, of kan je als werkgever arbeidsrechtelijke acties instellen tegen de match-fixende werknemer.

Ondanks dat het lastig is matchfixing te bestraffen, heeft de Minister van Veiligheid en Justitie aangegeven dat het OM van mening is dat bovenstaande middelen volstaan ter bestrijding van eventuele matchfixing. [11]  Het grootste probleem zit in de opsporing ervan.

Een andere weg om matchfixing tegen te gaan is via het tuchtrecht van de sportbonden zelf. Hier blijkt echter nog een nadeel aan te zitten, op de paardendrafsport en voetbal na hadden de bonden in hun tuchtregels nergens regelingen getroffen ter bestrijding van matchfixing. Hierdoor moesten de bonden om iemand tuchtrechtelijk te veroordelen terug vallen op zeer algemene tuchtregels (denk aan termen als ‘spelbederf’, ‘onsportief gedrag’, etc.). Onder andere om deze reden heeft bijvoorbeeld het NOC*NSF een blauwdruk tuchtregels opgesteld en alle topsportbonden tot 1 juli 2016 de kans gegevens om deze regels in hun eigen reglementen te implementeren.  [12]

Dit klinkt ideaal, echter aan het tuchtrecht kleeft nog een heel groot nadeel. Als iemand niet lid is van de bond, is een tuchtrechtelijke veroordeling ook niet mogelijk. Zo kon de KNVB bijvoorbeeld in de zaak niet overgaan tot een tuchtrechtelijke veroordeling van de heer Kargbo, omdat deze op dit moment niet meer lid was van de KNVB. Het enige dat de KNVB kon doen, was besluiten dat de heer Kargbo zich niet meer kan aanmelden voor een lidmaatschap van de KNVB en de onderzoeksresultaten over te dragen aan de FIFA en de Engelse bond (waar Kargbo op het moment speelt) in de hoop dat zij ook over zullen gaan tot tuchtrechtelijke maatregelen. Ook zullen de externe (criminele) matchfixers niet via het tuchtrecht aangepakt kunnen worden.

Kortom, matchfixing is een moeilijk onderwerp. Het is maatschappelijk zeer ongewenst, maar ook erg moeilijk aan te pakken. Zo moet de eerste zaak dat het OM overgaat tot strafrechtelijke veroordeling van iemand wegens matchfixing nog gebeuren. Het zal een kwestie van trial-and-error worden voor het OM. Zo zal het OM bij iedere situatie moeten uitvinden welke strafbepaling de meeste kansen zal geven. Ook zullen de sportbonden goed moeten samenwerken en hun tuchtregels moeten aanscherpen.

mr. Bo Pietersz
advocaat in Amsterdam

[1] https://www.europol.europa.eu/content/results-largest-football-match-fixing-investigation-europe
[2] Rapport “Matchfixing in Nederland”, 3-9-2013, Rijksoverheid
[3] http://www.nu.nl/tennis/4199379/mogelijk-grootschalige-matchfixing-hoogste-tennisniveau.html
[4] http://www.nu.nl/sport/3974330/matchfixing-bij-voetbalwedstrijden-willem-ii.html
[5] http://www.knvb.nl/nieuws/themas/matchfixing/16681/matchfixing-voor-het-eerst-nederland-officieel-vastgesteld
[6] Rapport “wedstrijdvervalsing in Nederland”, 2013/03/09, Rijksoverheid
[7] Raad van Europa, Aanbeveling CM / Rec (2011) 10 van het Comité van Ministers aan de lidstaten over de bevordering van de integriteit van de sport om te vechten tegen het manipuleren van resultaten , met name overeenkomen -fixing.
[8] wedstrijdvervalsing in Nederland, de Aard en reikwijdte van het Probleem, de Risico’s en de Aanpak, Prof. Dr. T. Spapens, Prof. Mr. M. Olfers
[9] Sportstrafrecht, dhr. H. van Aardenne, Spigt Litigators
[10] De Aanpak van wedstrijdvervalsing in Nederland, Initiatiefnota ‘, PvdA Oktober 2014, p. 7
[11] Brief van 22 januari 2013 Gericht aan de Tweede Kamer, Minister van Veiligheid en Justitie en minister Van Volgezondheid, Welzijn en Sport
[12]  http://www.nocnsf.nl/matchfixing

May 9, 2016 ndiservice Leave a response ,

Wetsvoorstel versterking positie curator

Inleiding

Het wetsvoorstel Wet versterking positie curator[1] is één van de drie wetsvoorstellen die thans bij de Tweede Kamer ligt teneinde effectiever op te kunnen treden tegen faillissementsfraude en daarmee de curator in staat stellen zijn taak beter te kunnen vervullen. Dit doormiddel van, ten eerste, het versterken van de informatiepositie van de curator. Ten tweede, door de fraudesignalerende rol van de curator wettelijk vast te leggen. In dit kader heeft de wetgever de curator  voorzien van vervolgstappen, ingeval de curator onregelmatigheden in het faillissement bemerkt.

Kerntaak curator

Om het doel van dit wetsvoorstel beter te begrijpen moeten we teruggrijpen naar de rol van de curator in een faillissement. De curator is primair belast met het beheer en de vereffening van de failliete boedel.[2] Bij de uitoefening van deze taak dient de curator in overwegende mate de belangen van de gezamenlijke schuldeisers. Dit houdt hoofdzakelijk in dat hij er voor zorg draagt dat er een zo groot mogelijk boedelactief wordt gegenereerd.

Het traceren van onregelmatigheden binnen het faillissement ligt in het verlengde van de taak van de curator. Het komt in de praktijk herhaaldelijk voor dat de curator te maken krijgt met situaties waarin bijvoorbeeld de failliet zijn administratie niet op orde heeft. Of dat er zaken worden onttrokken ten nadele van de schuldeiser ingeval faillissement driegt. De curator is in de praktijk dan ook een van de eerste personen die tegen signalen van faillissementsfraude aanloopt. Faillissementsfraude resulteert dikwijls in maatschappelijke schade.[3] Naar verluidt is uit onderzoek gebleken dat na  faillissement bijna 4 miljoen euro aan ongedekte schulden overblijft, waarvan 700 miljoen euro voortkomt uit faillissement waarin sprake is van onrechtmatige, dan wel strafbare benadeling.[4]

De taak van de curator strekt derhalve niet louter ter bescherming van de belangen van de schuldeisers van de failliet door middel van het genereren van een zo groot mogelijk boedelactief. De curator heeft tevens een bredere maatschappelijke verantwoordelijkheid, waaronder uiteraard ook het behoud van werkgelegenheid en de continuïteit van de onderneming.

Huidige instrumenten

Voor de goede orde beschikt de curator ingevolge de huidige wetgeving reeds over middelen die hem in staat stellen om onregelmatigheden binnen en rondom het faillissement tegen te gaan. Te denken valt aan onder meer het instellen van een actie wegens paulianeuze handelingen (artt. 42 e.v. Fw), wegens onbehoorlijk bestuur (artt. 2:9, 2:138 en 2:248 BW) of een beroep doen op de strafrechtelijke sanctie bij het niet voldoen aan de inlichtingenplicht door de failliet (art. 105 Fw jo. 194 Sr). Uiteraard kan de curator eveneens een actie instellen uit onrechtmatige daad (art. 6:162 BW).

Versterking informatiepositie van de curator

Overeenkomstig het aangepaste eerste lid van artikel 105 Fw is de failliet verplicht om op verzoek van de curator, de schuldeiserscommissie en de rechter-commissaris (R-C) alle inlichtingen te verschaffen in de wijze waarop dat is verzocht. Daarnaast is de failliet voortaan eveneens verplicht om op eigen initiatief  inlichtingen te verstrekken aan de curator over feiten en omstandigheden waarvan hij weet of behoort te weten dat de curator er belang bij heeft om hiervan kennis te hebben. Waaronder ook de kennis van eventuele buitenlandse vermogensbestanddelen (zoals vastgoed en liquide middelen) van de failliet. In dat geval is de failliet verplicht de curator de beschikking te geven over dergelijke vermogensbestanddelen. De verplichting van de failliet om uit eigener beweging informatie te verstrekken vormt overigens de codificatie van bestaande jurisprudentie (HR 15 januari 2002, NJ 2002, 259).

Voorts dient de failliet krachtens de nieuwe artikel 105a Fw alle medewerking te verlenen aan de curator bij het beheer en de vereffening van de boedel. Het zelfde geldt bij het overdragen van zijn volledige administratie, inclusief de middelen die nodig zijn om de inhoud daarvan binnen redelijke termijn leesbaar te maken. Aan de eventuele echtgenoot of geregistreerde partner van de failliet  komt dezelfde verplichting toe, voor zover het faillissement de gemeenschap treft.

Deze inlichtingenplicht komt overigens ook op grond van de nieuwe artikel 105b Fw voortaan te liggen bij derden die op commerciële basis de administratie van de failliet verzorgen of verzorgden. Deze plicht geldt echter slechts in gevallen waarin de curator de verstrekking hiervan verzoekt. Lid 2 van dit artikel ontneemt derden het recht om zich in dit kader te kunnen beroepen op hun retentierecht.

Ook vennootschappen onder firma en commanditaire vennootschappen ontkomen niet aan de reikwijdte van deze nieuwe bepalingen. De betreffende inlichtingen- en medewerkingsplicht wordt overigens niet alleen opgelegd aan bestuurders (inclusief rechtspersonen die bestuurders zijn van de failliet), commissarissen, vennoten en feitelijke bestuurders. De inlichtingen- en medewerkingsplicht rust op een ieder die in de drie jaren voorafgaand aan het faillissement een dergelijk functie heeft bekleed.

Door de verruiming van de inlichtingenplicht- en medewerkingsplicht van de failliet, en door het doen gelden van de zelfde verplichtingen voor andere derden zal de curator meer toegang kunnen krijgen tot relevante informatie. Verwacht wordt dat dit zal leiden tot een groter boedelactief.

De vraag die rijst in echter hoe deze verruiming van de inlichtingen- en medewerkingsplicht zich verhoudt tot de nemo tenetur beginsel (het beginsel dat iemand niet hoeft mee te werken aan zijn eigen veroordeling) en het zwijgrecht dat daaruit voortvloeit. De kans bestaat dat de angst en risico van een strafrechtelijke vervolging er aan in de weg zou kunnen staan dat de (bestuurders van de) gefailleerde onderneming zullen voldoen aan hun verplichting om uit eigen beweging de curator te informeren over onregelmatigheden.  Diverse fracties hebben de wetgever bij Verslag[5] gevraagd om zich hieromtrent uit te laten. In het geval dat de door de gefailleerde verstrekte informatie wel leidt tot eens strafvervolging, doet zich een andere vraag voor. Namelijk, in hoeverre mag deze informatie dan als bewijs dienen bij de vervolging van de gefailleerde? Het wetsvoorstel geeft geen antwoord op deze vragen.

Fraudesignalerende rol van de curator

De fraudesignalerende rol van de curator wordt expliciet in de Faillissementswet vastgesteld in het nieuwe tweede lid van artikel 68: hij dient te bezien of zich onregelmatigheden voordoen bij het beheer en de vereffening van de failliete boedel die het faillissement mede hebben veroorzaakt, die de vereffening bemoeilijken, dan wel hebben bijgedragen aan de groei van het faillissementstekort. De vaststelling van de fraudesignalerende rol van de curator past binnen de bredere maatschappelijke taak en verantwoordelijkheid die de curator heeft.  De curator dient tevens in het faillissementsverslag (in algemene zin) te vermelden hoe hij deze taak heeft vervuld. De curator heeft ten aanzien van de rechter-commissaris een inlichtingenplicht. Deze inlichtingenplicht houdt in dat wanneer de curator vermoedt dat er binnen het faillissement sprake is van onregelmatigheden, hij de rechter-commissaris hiervan in kennis moet stellen. Van onregelmatigheden kan een melding worden gedaan bij de aangewezen instantie, dan wel aangifte worden gedaan bij het Openbaar Ministerie. De curator gaat hiertoe over indien ofwel hij, ofwel de rechter-commissaris dit gezien de aard en de omvang van de onregelmatigheden geboden acht.

Zou men kunnen stellen dat de curator door zijn bevoegdheid om melding, dan wel aangifte te doen van onregelmatigheden binnen een faillissement feitelijk een verlengstuk wordt van de nationale opsporingsinstanties (zoals de FIOD, de politie, het Openbaar Ministerie)? Deze vraag dient ons inziens negatief te worden beantwoord. Deze ‘’klokkenluidersrol’’ van de curator is inherent aan zijn taak. De maatregelen en middelen waarin het wetsvoorstel voorziet, maakt het mogelijk om onregelmatigheden binnen het faillissement efficiënter en gemakkelijker te kunnen detecteren. Het vormt louter een verscherping de taak

en verantwoordelijkheid die de curator reeds had om de maatschappelijke gevolgen van een faillissement te beperken. Dat een door de curator gedane aangifte het startpunt zou kunnen een zijn van een strafrechtelijke onderzoek kan hier los van worden gezien. Het is echter afwachten of de versterking van de informatiepositie van de curator en de bevoegdheid van de tot het doen van aangiftes daadwerkelijk zal leiden tot meer aangiftes en op zijn beurt tot meer en effectievere vervolging van fraudegevallen.

[1] Kamerstukken II 2014/15, 34 253, nr. 3, p. 1.
[2] Art. 68 lid 1 Fw.
[3] Kamerstukken II 2015/16, 34 253, nr. 5, p. 3.
[4]  ‘’3,9 miljard euro onbetaalde schuld bij faillissementen’’, <www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/veiligheid-recht/publicaties/artikelen/archief/2011/2011-3491-wm.htm>.
[5] Kamerstukken II 2015/16, 34 253, nr. 5.

November 27, 2015 ndiservice Leave a response ,

Consumers protection: jurisdiction of the French Courts in a case versus Facebook

Facebook had been brought before the Paris Tribunal de Grande Instance by one of its users, for censoring his profile on which he posted a picture of Gustave Courbet painting “L’origine du monde” showing a female sex.

Facebook invoked the lack of jurisdiction of the Paris Tribunal de Grande Instance since a choice of court clause is present in the general conditions that all users accepted during registration. The choice of court clause gives jurisdiction to Californian courts.

The claimant alleged that the choice of court clause was an abusive clause according to French consumer law[1]. Facebook tried to dispute this point, arguing that the service provided is free for the user, element that should exclude the application of consumer law.

The Paris Tribunal de Grande Instance asserted its jurisdiction and stated, “A consumer can bring his case either before the court of his residence or the place where the damage occurred”. Also, “if the service proposed by Facebook is free for the user, it is unquestionable that the social network earns important benefits from its activity and as a consequence, Facebook acts as a professional [according to consumer law]. Furthermore, the contract concluded between the parties is an adhesion contract, since the user has no ability to negotiate.”

To the judges opinion, the adhesion clause that compel the subscriber to bring his action before an over sea court, to pay costs out of proportion with the economic stake of the subscribed contract, is meant to dissuade the consumer to bring any action against Facebook. This clause sets an “imbalance between the parties” and must be considered abusive according to consumer law.

The substance of the case will be discussed on the 21st May.

[1] Article L. 132-1 of French consumer law code: In the contracts concluded between professional and non-professional or consumers, are considered abusive the clauses, which has as their object or effect, at the expense of the non-professional or consumer, a significant imbalance between the rights and obligations of the parties.

According to the annex of this article, point q) the clauses which has as their effect: Delete or affect the right of action or the judicial remedy for the consumer, especially when the consumer is forced to take the case exclusively before an arbitral court non set by legal texts, wrongly limits the evidence means at the disposal of the consumer or place an unreasonable burden of proof on him that should, according to the governing law, be placed on another party.

April 20, 2015 ndiservice ,